Transaksiyonel Analiz (TA) Nedir?

TA kuramı kolay ve anlaşılır bir model üzerine oturtulmuştur. Psikoanalitik düşünceden doğmuş, ancak psikoloji dünyasında (gözlenebilir ve ölçülebilir) bilimsel anlayışın hakim olduğu bir dönemde geliştirilmiştir. Berne, psikoanaliz üzerine uzmanlaşmış olmasına karşın, 20. yüzyıl ortalarında Amerika’daki yaygın bilimsel anlayış ve aldığı tıp eğitimi dolayısıyla, açıklanamayan kavramları içeren psikolojik yaklaşımlardan uzaklaşarak, gözlenebilir ve kanıtlanabilir, daha pragmatik yöntemlerden etkilenmiş ve çalışmalarını, bilinçdışının işlevini anlamak yerine benlik gelişimi konusunda yoğunlaştırmıştır.

Berne psikanalizi, hastayla yakınlık kuramayan, hastaya edilgen bir rol veren ve kısa vadede değişimi olanaksız kılan bir yaklaşım olarak görmüştür. Psikanalizdeki id, ego, süperego kavramlarının çok soyut olduğunu ve somut gerçeklerle uğraşmadığını ileri sürmüştür.  Berne’e göre hastanın gelişme göstermiş olması yeterli değildir, değişmenin olması ve bunun da somut olarak gözlenmesi gerekmektedir.

Buraya kadar daha çok psikoterapi alanındaki ortaya çıkışından bahsedilse de TA, netliği, erişilebilirliği, insan davranışlarını geniş bir yelpazede değerlendirmesi açısından, çok daha geniş bir alanda kullanılmıştır. İnsanların davranışlarıyla kişiliklerini nasıl ortaya koyduklarını, psikolojik yapılarını anlatan bir kişilik kuramıdır. İnsanların iletişim şekillerini, birbirleriyle ilişki kurma biçimlerini, etkileşimlerini analiz eden bir iletişim kuramıdır. Erişkin yaşlarda sergilenen davranışların çocuktan  nasıl taşındığını  inceleyen gelişim  kuramıdır. Çocukluktan bugüne taşıdığımız davranış alışkanlıklarımızın acı verici sonuçları olmasına ve engelleyici olmasına rağmen neden tekrar edildiğini açıklayan psikopatoloji kuramıdır. Tabii ki aynı zamanda daha özgür, daha otantik bir yaşam sürebilme desteği veren bir psikoterapi kuramıdır.

Son zamanlarda kişisel gelişim, yönetici ve personel eğitimi, koçluk gibi insanların başka insanlarla etkileşim içinde olduğu pek çok farklı alanda içgörü kazandırma amacıyla başarıyla kullanılmaya başlanmıştır.

Kaynak: TA Okuryazarlık Kitapçığı